Öğretmen yetiştirme ekosisteminde iki farklı “kanıt dili” giderek belirginleşiyor: Pedagojik Formasyonun ölçülebilir kazanımlara dayanan, sahada hızlı doğrulanabilen pratik çıktıları; **Tezsiz Yüksek Lisans (Tezsiz YL)**ın ise yetkinlik çerçeveleri üzerinden tanımlanan, kurumsal süreçlerle bütünleşik mesleki yeterlikleri. Birincisi “öğrenenin neyi ne kadar yaptığı”nı sayısal ve somut göstergelerle takip eder; ikincisi, öğretmenin ne bildiği, ne yapabildiği ve bunu hangi etik–yöntemsel standartlarla sürdürdüğünü davranış göstergeleriyle tarif eder. Sahada etkili öğretmenlik, bu iki dilin birbirine çevrilebilmesinden doğar: kazanım (öğrenci çıktısı) verisini yetkinlik (öğretmen davranışı) göstergelerine bağlayan bir köprü kurmak.

1) Kavram Haritası: “Kazanım” ile “Yetkinlik” Arasındaki Fark
-
Ölçülebilir kazanım (Formasyon odağı): Öğrenen davranışına odaklanır: “Öğrenci ikna edici yazıda kanıt–gerekçe ilişkilendirmesi yapar; rubrikte ‘kanıt kullanımı’ boyutunda en az 3/4 düzeye ulaşır.”
-
Yetkinlik (Tezsiz YL odağı): Öğretmen davranışına odaklanır: “Öğretmen, rubrik geliştirme ve puanlayıcı moderasyonu yürütür; madde analizi yapar; etik–gizlilik prosedürünü uygular.”
Köprü: Öğrenci kazanımlarının istatistiksel ve nitel kanıtı, öğretmen yetkinliklerinin gözlenebilir göstergeleriyle eşlenir.
2) Ölçülebilir Kazanım Yazımı: “Ne + Nasıl + Ne Kadar + Hangi Koşulda?”
Formasyon dosyasında kazanım cümlesi SMART ve gözlenebilir fiillerle yazılır:
-
Ne? Argümantasyon yapısı
-
Nasıl? Metin–görsel eşleştirmeli yazma
-
Ne kadar? Rubrikte 3/4 ve üzeri, doğru gerekçe–kanıt eşleşmesi %70+
-
Koşul? 40 dakikalık sınıf içi görev, tek sayfalık destek şablonu
Şablon: “Öğrenci, **[beceri]**yi [yöntem/araç] ile [ölçüt/puan] düzeyinde [süre/koşul] altında gösterir.”
3) Yetkinlik Göstergesi Yazımı: Davranış, Kanıt, Düzey
Tezsiz YL’de yetkinlik ifadesi davranış + kanıt + düzey üçlüsüyle yazılır:
-
Davranış: “Zümrede rubrik moderasyonu planlar ve yürütür.”
-
Kanıt: “Puanlayıcı uyumu %12 artar; tutanak ve örnek puanlama seti dosyalanır.”
-
Düzey: “Kılavuz hazırlar, yeni öğretmenlere mentorluk yapar.”
Rubrik örneği: Başlangıç–Gelişen–Yetkin–Lider düzeyleri; her düzeye somut kanıt eşlenir.
4) Veri Türleri: Ürün, Süreç, Algı, Sonuç
-
Ürün verisi: Öğrenci posterleri, yazma örnekleri, rubrik puanları.
-
Süreç verisi: Bekleme süresi, söz alma dağılımı, katılım skorları.
-
Algı verisi: Öğrenci–veli–öğretmen anketleri, kısa alıntılar.
-
Sonuç verisi: Ön–son test farkı, madde istatistikleri, izlem testleri.
Kural: Her ünitede en az iki tür veri; ideali 1 tablo + 1 grafik + 1 alıntı üçlüsü.
5) Göstergeden Araca: Rubrik ve Madde Tasarımı
Formasyon: Rubrikte net boyut–ölçek açıklığı; örnek çapa ürünler.
Tezsiz YL: Geçerlik-güvenirlik mantığı; madde güçlüğü (p), ayırt edicilik (r/DI), puanlayıcılar arası uyum (κ/ICC) gibi göstergelerin yorumlanması.
İpucu: Rubrik ve test birlikte tasarlanırsa karma değerlendirme güvenilirliği artar.
6) Mini Çalışma İskeleti: “Bir Ünite–Bir Kanıt Paketi”
-
Problem: İkna yazılarında kanıt–gerekçe zayıf.
-
Tasarı: 4 hafta, n=48, rubrik + çıkış bileti + kısa test.
-
Uygulama: İkili kodlama destekli yazma şablonu.
-
Sonuç: Rubrikte “kanıt kullanımı” 2,4 → 3,2; kısa testte +%14 doğruluk; 3 nitel alıntı.
-
Sınırlılık: Randomizasyon yok; izlem testi planı.
Köprü: Sonuçlar, öğretmen “değerlendirme tasarımı” yetkinliğine kanıt olur.
7) Portfolyo–Yetkinlik Haritalaması: Aynı Hikâyenin İki Dili
Portfolyo (Formasyon) → Ders planı, materyal, video kesiti, rubrik–grafik.
Yetkinlik dosyası (Tezsiz YL) → Transkript, yöntem–ölçme dersleri çıktısı, mini rapor, zümre tutanağı.
Haritalama tablosu:
-
Plan → “Öğretim tasarımı” yetkinliği
-
Rubrik → “Değerlendirme geliştirme” yetkinliği
-
Grafik → “Veri okuryazarlığı” yetkinliği
-
Video → “Sınıf yönetimi ve akış” yetkinliği
8) Zümre Moderasyonu: Kazanımdan Yetkinliğe Kurumsal Geçiş
30 dakikalık oturum: 10 dk örnek ürün, 10 dk rubrik ölçek ayarı, 10 dk uyum analizi.
Kazanım etkisi: Puanlama tutarlılığı artar, öğrenci geri bildirimi netleşir.
Yetkinlik etkisi: Öğretmen “standart kurma” ve “moderasyon” davranışlarıyla Gelişen→Yetkin düzeyine ilerler.
9) Ölçülebilir Kazanım Bankası: 5 Disiplin için Örnekler
-
Türkçe/Dil: “Karşı argüman içeren metinde, kanıt–gerekçe uyumunda rubrik 3/4+.”
-
Matematik: “Doğrusal modelleme görevinde hatayı yorumlar; %70+ doğru.”
-
Fen: “Hipotez–deney tasarımında değişken kontrolü rubrikte 3/4+.”
-
Sosyal Bilimler: “Kaynak gösterimi ve argümantasyon rubriğinde 3/4+.”
-
Yabancı Dil: “Dinleme stratejileri son testte +%15 doğru; öz-değerlendirmede strateji farkındalığı artar.”
10) Yetkinlik Çerçevesi Boyutları: Bilgi–Uygulama–Etki–Etik
-
Bilgi: Kuram ve yöntem literatürüne hâkimiyet (ders içerikleri).
-
Uygulama: Plan–uygulama–gözlem döngüsü; mikro öğretim.
-
Etki: Veriyle konuşma, rapor–sunum, politika notu.
-
Etik: İzin, anonimleştirme, veri saklama.
Değerlendirme: Her boyut için davranış göstergesi + kanıt.
11) “Neden Kartı” & “Sınırlılık Kartı”: İki Kart, İki Dünya
-
Neden Kartı (Formasyon): “Bu tekniği seçtim; bilişsel yükü azaltıyor, SDT’de özerkliği artırıyor.”
-
Sınırlılık Kartı (Tezsiz YL): “Örneklem küçük; izlem testi yok; dış geçerlik sınırlı.”
Etki: Öğretim kararları gerekçeli, bulgular dürüst hâle gelir.
12) Veri Görselleştirme İlkeleri: Okunurluk, Doğruluk, İktisat
-
Okunurluk: 1 grafik = 1 mesaj; eksenler açık; ölçekte 0 noktası belirtilmiş.
-
Doğruluk: Hata çubukları/GA; p-değeri veya d ile etki.
-
İktisat: Gereksiz süsleme yok; sinyalleme ile öne çıkarma.
Kural: Mülakat ve zümre sunumlarında metin duvarı yok; grafik + 3 cümle.
13) Akreditasyon ve Denetim: Hangi Kanıt Nerede İstenir?
-
Kazanım kanıtı: Öğrenci ürünleri, rubrik örnekleri, kısa testler.
-
Yetkinlik kanıtı: Transkript, zümre tutanakları, moderasyon raporu, politika notu.
Hazır dosya: 30 dakikalık denetim akışı: kapak–belge listesi–örnek kanıtlar–etik notlar.
14) Uluslararası Çerçevelerle Hizalama: Ortak Dil
Uluslararası ağlarda (ör. IB/Cambridge vb.) “assessment/standards” dosyaları yetkinlik dilini ister; sınıf içi kazanım verisi ise etkiyi gösterir.
Paket: 1 tablo (ön–son), 1 grafik (rubrik dağılımı), 1 alıntı (nitel tema) + moderasyon protokolü.
15) Etik–Gizlilik ve Adillik: Ölçüde Güven, Yetkinlikte Meşruiyet
-
Etik: İzin formları, anonimleştirme, veri saklama planı.
-
Adillik: Fırsat eşitliği; farklılaştırılmış materyal; UDL kontrol listesi.
Kural: Her kanıt sayfasında mini etik kutu (“veri türü, saklama süresi, paylaşım kapsamı”).
16) Örnek Olay A – “İkna Edici Yazı” Ünitesi
Formasyon tarafı: Rubrikte “kanıt kullanımı” 2,4→3,2; 4 hafta.
Tezsiz YL tarafı: d=0,48; 3 nitel alıntı; sınırlılık ve izlem planı.
Dönüşüm: Ders planı “neden kartı” + mini rapor → zümreye ölçme standardı önerisi.
17) Örnek Olay B – “Fen’de Değişken Kontrolü”
Formasyon: İstasyon deneyi; güvenlik protokolü; görsel yönerge.
Tezsiz YL: Madde analizi (p, r); gözlem formu; etki raporu.
Sonuç: Laboratuvar güvenliği ve ölçme standardı yazılı prosedüre dönüşür.
18) Hibrit Rubrik: Kazanım–Yetkinlik Eşleştirme
Boyutlar: Kuramsal uyum, Uygulama doğruluğu, Veri/kanıt kalitesi, Sınırlılık bilinci, Etik, Zümre katkısı.
Düzeyler: Başlangıç–Gelişen–Yetkin–Lider; her düzeye kanıt örneği yazın (QR ile bağlayın).
19) Bir Sayfalık Veli Raporu: Kazanımdan Anlamlı Mesaja
Şablon: Amaç (2 cümle) – Uygulama (3 madde) – Veri (1 küçük grafik) – Yorum (2 cümle) – Bir sonraki adım (1 madde).
Değer: Ölçülebilir kazanımı anlaşılır ve güven veren bir dille sunar.
20) Ücret–Terfi Müzakeresi: Yetkinlik Diliyle Kanıt Sunmak
Cümle örneği: “Rubrik moderasyonu sonrası puanlayıcı uyumu %14 arttı; mini çalışmada d=0,42. Zümre standardı dokümanını ve veli raporu şablonlarını ekledim.”
Etki: “Sayı + süreç + politika” üçlüsü, terfi/ücret kararını kolaylaştırır.
21) Mentorluk ve Akran Koçluğu: Yetkinliği Yaygınlaştırmak
Tezsiz YL sürecinde mentor, formasyon kanıtlarını yöntem ve etik çerçevesine bağlatır.
Atölye akışı (45 dk): 10 dk kuramsal çapa, 15 dk örnek kanıt inceleme, 10 dk mini analiz, 10 dk refleksiyon–plan.
22) Dosya Mimarisi ve Sürüm Kontrolü
-
Klasörler:
Kazanım_Kanıtları/,Yetkinlik_Dosyası/,Etik_İzinler/,Zümre_Standartları/. -
Adlandırma:
2025-11_Turkce_IknaciYazi_V2_Rubrik.pdf -
QR köprüleri: Video kesiti, veri tablosu, politika notu.
23) 12 Haftalık Hibrit Plan: “Kazanım → Yetkinlik → Standart”
-
1. Hafta: Ünite seçimi; kazanım yazımı; etik–izin.
-
2. Hafta: Ders planı V1; UDL kontrolü; araç–rubrik taslağı.
-
3. Hafta: Mikro öğretim 0; gözlem formu.
-
4. Hafta: Uygulama 1; ön test; çıkış bileti.
-
5. Hafta: Uygulama 2; son test; rubrik puanlaması.
-
6. Hafta: Mini rapor (1 tablo + 1 grafik + 1 alıntı + sınırlılık).
-
7. Hafta: Zümre moderasyonu; uyum yüzdesi.
-
8. Hafta: Yetkinlik göstergeleri yazımı; kanıt eşleme.
-
9. Hafta: Veli raporu (1 sayfa).
-
10. Hafta: Politika notu: “Ünite ölçme standardı.”
-
11. Hafta: Mülakat ve akademik sunum paketleri.
-
12. Hafta: Arşiv–sürüm kontrolü; bir sonraki ünite planı.
24) Sık Hatalar–Çözümler
-
Hata: Kazanım belirsiz. → Çözüm: SMART ve gözlenebilir fiiller.
-
Hata: Kanıtsız yetkinlik. → Çözüm: Göstergelere ölçü ekle (yüzde, d, κ).
-
Hata: Etik/gizlilik boşluğu. → Çözüm: İzin–anonim–saklama planı, mini etik kutu.
-
Hata: Grafiksiz sunum. → Çözüm: 1 grafik + 3 cümle kuralı.
-
Hata: Zümreye kapalı kalmak. → Çözüm: 30 dk moderasyon oturumu.
25) Karar Ağacı: Hangi Profilde Hangi Öncelik?
-
Sahaya yeni çıkan: Ölçülebilir kazanım bankası + portfolyo; her ünitede mini rapor.
-
Standart kurmak isteyen: Yetkinlik göstergeleri + moderasyon–politika seti.
-
Uluslararası hedef: Mini rapor + ölçme standardı + İngilizce özet (poster).
-
Alan dışı geçiş: Köprü dersleri + kanıt eşleme + mentorluk.
Sonuç
Formasyonun ölçülebilir kazanımları, sınıf içinde anında doğrulanabilen ve paydaşlara kolay aktarılabilen etki kanıtları üretir: rubrik dağılımındaki iyileşme, ön–son test farkı, kısa ama güçlü nitel alıntılar. Tezsiz YL’nin yetkinlik çerçevesi ise bu kanıtları yöntem, veri ve etik ile bağlayıp öğretmenin kalıcı davranış repertuarına dönüştürür: değerlendirme geliştirme, moderasyon, raporlama, politika yazımı ve mentorluk.
En güçlü öğretmen profili, kazanım verisini yetkinlik göstergesine dönüştüren ve bunu kurumsal standart olarak yazılı hâle getiren kişidir. Bu; öğrencinin öğrenmesini ölçülebilir kılar, öğretmenin mesleki gelişimini gözlenebilir yapar, okulun kültürünü ise kanıta dayalı bir çizgide sürdürülebilir hâle getirir. Pratik kural nettir: Her ünitede 1 tablo + 1 grafik + 1 alıntı + 1 sınırlılık ile kazanımı görünür kıl; her dönem 1 moderasyon oturumu + 1 politika notu ile yetkinliği kurumsallaştır. Böylece kısa vadede öğrenme kanıtı, orta vadede öğretim yetkinliği, uzun vadede ise kurum çapında ölçme standardı ve akreditasyon güvencesi inşa edilir.
Son söz: Kazanım “ne oldu?”yu, yetkinlik “nasıl oldu ve nasıl sürdürülecek?”i söyler. İkisini birbirine bağladığınızda, ders planı kanıta, kanıt yetkinliğe, yetkinlik standarta, standart da kurumsal etkiye dönüşür. Öğretmenlik mesleğinin entelektüel itibarı işte bu zincirin sağlamlığıyla yükselir.
Eğitimde Niteliği ve Başarıyı Hedefleyen Yenilikçi Çözümler
Eğitim alanında öncü olmak ve geleceğin başarılı öğretmenlerini yetiştirmek için Formasyon Sistemi olarak faaliyet gösteriyoruz. Öğretmen adayları ve eğitimcilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan, özgün ve özelleştirilmiş formasyon çözümleri sunarak eğitim dünyasında fark yaratıyoruz.
Hizmetlerimiz
Formasyon Literatür Taraması: Eğitim alanındaki en güncel ve etkili literatürü araştırarak, öğretmen adaylarınıza ve eğitimcilerinize bilgi dağarcığını genişletmeleri için rehberlik ediyoruz.
Formasyon Ödevi Yaptırma: Öğretmen adayları için özelleştirilmiş, etkili ve öğretici ödevler hazırlayarak öğrenme süreçlerini destekliyoruz.
Formasyon Analizi Yaptırma: Eğitimciler ve öğretmen adayları için performans analizleri gerçekleştirerek, güçlü yönlerini belirlemelerine ve gelişim alanlarını keşfetmelerine yardımcı oluyoruz.
Formasyon Araştırması Yaptırma: Eğitim alanında araştırma yapmak isteyenlere yönelik nitelikli ve kapsamlı araştırmalar gerçekleştirerek, eğitim dünyasına katkı sağlıyoruz.
Formasyon Makale Ödevi Yaptırma: Eğitimcilerin ve öğretmen adaylarının akademik düzeyde yazılarını destekleyerek, bilgi birikimlerini daha ileri seviyeye taşımalarına yardımcı oluyoruz.
Formasyon Dergi Makalesi Yaptırma: Eğitim alanında yayın yapmak isteyenlere, etkili ve nitelikli dergi makaleleri hazırlamada uzman desteği sunuyoruz.
Formasyon Sunum Ödevi Yaptırma: Eğitimciler ve öğretmen adayları için etkili sunum ödevleri tasarlayarak, kendilerini sözlü iletişimde geliştirmelerine katkı sağlıyoruz.
Neden Formasyon Sistemi?
Alanında Uzman Eğitim Kadrosu: Formasyon Sistemi olarak, alanında uzman ve deneyimli eğitmenlerimizle her adımda size rehberlik ediyoruz.
Özelleştirilmiş Çözümler: Eğitim ihtiyaçlarınızı dikkate alarak özelleştirilmiş çözümler sunuyoruz, böylece tam olarak istediğiniz sonuçlara ulaşmanızı sağlıyoruz.
Güvenilir ve Kaliteli Hizmet: Yılların deneyimine dayanan güvenilirlik ve kalite anlayışımızla, öğrencilerimize ve eğitimcilere en iyi hizmeti sunuyoruz.
Sürekli Destek: Eğitim süreciniz boyunca sürekli destek sağlayarak, her türlü sorununuzda yanınızda oluyoruz.
“formasyon.yaptirma.com.tr” ailesi olarak size her konuda destek sunabiliriz. Tek yapmanız gereken iletişim adreslerimizden bizlere ulaşmak!
Tüm alanlara özgü, formasyon literatür taraması yaptırma, formasyon ödevi yaptırma, formasyon analizi yaptırma, formasyon araştırması yaptırma, formasyon makale ödevi yaptırma, formasyon dergi makalesi yaptırma, formasyon sunum ödevi yaptırma çalışmaları yapmaktayız.